Kilka słów o profilaktyce logopedycznej
„Najlepszy i jedyny okres wykształcenia pełnych zdolności mowy to pierwsze trzy lata. Jest to bezwzględny warunek prawidłowego rozwoju” (Hellburge von Wimpffen).
Rozwój mowy rozpoczyna się już w życiu płodowym, który jest czasem intensywnego rozwoju organów i zmysłów, odpowiedzialnych za odbiór, nadawanie mowy oraz dojrzewanie odruchów, na bazie których będą wykształcać się prawidłowe funkcje pokarmowe i artykulacyjne.
Diagnoza funkcji pokarmowo - połykowych i oddechowych u noworodka i niemowlęcia jest jednym z obszarów profilaktyki logopedycznej. Opiera się ona na założeniu, że rozwój sensomotoryki twarzy i jamy ustnej, mający swój początek w okresie prenatalnym, a po porodzie obserwowany między innymi w postaci odruchów bezwarunkowych, zapewniających dziecku możliwość przetrwania, determinuje rozwój motoryki artykulacyjnej czyli rozwój mowy.
Profilaktyka logopedyczna w okresie noworodkowym i niemowlęcym obejmuje diagnostykę warunków anatomicznych w obrębie twarzy i jamy ustnej, odruchów z obszaru ustno - twarzowego ważnych dla rozwoju funkcji oddechowych, pokarmowych i fonacyjnych, sposobu karmienia, oddychania, rozwoju funkcji przedjęzykowych, głużenia i gaworzenia. Jest to zadanie logopedy, który jest specjalistą od oceny rozwoju i terapii funkcji językowych pacjenta w każdym wieku, także noworodka i niemowlęcia.
Po stronie rodzica natomiast leży najważniejsze zadanie, którym jest zapewnienie dziecku jak najlepszych warunków do prawidłowego rozwoju mowy i artykulacji. W przypadku noworodka i niemowlęcia będzie to dbanie o prawidłowy rozwój funkcji pokarmowo - połykowych, czyli karmienie naturalne do pierwszego roku życia dla rozwoju mięśni artykulacyjnych i prawidłowych wzorców ruchowych, wprowadzanie stałych pokarmów ok. 6 miesiąca życia dla rozwoju gryzienia i żucia, prawidłowy sposób oddychania (drożnym nosem przy domkniętych wargach), odpowiedni sposób układania i pielęgnacji (układanie pod kątem, ubrania nie krępujące ruchów), zapewnienie dużej ilości wrażeń słuchowo – wzrokowo - dotykowych oraz stymulujących zmysł równowagi, stanowiące fundamenty rozwijającej się komunikacji ze światem zewnętrznym.
Opracowanie: mgr Ewelina Pałasz-Urlich
neurologopeda
